Lactose intolerant op latere leeftijd

Er wordt vaak gezegd dat lactose-intolerantie aangeboren is. Dit is echter niet het geval! Dit zou ook op latere leeftijd kunnen optreden. Lactose-intolerantie houdt in dat je darmen de lactose niet goed kunnen verteren. De lactose wordt verwerkt door de lactase. Lactase is een enzym dat in de wand van de dunne darm wordt aangemaakt. Als je niet tegen lactose kunt betekent dit dat je dunne darm te weinig of helemaal geen lactase aanmaakt. Hierdoor komt de lactose onverteerd in de dikke darm. In de dikke darm reageren de bacteriën op de lactose en probeert dit te vergisten. Juist het vergisten kan voor problemen zorgen.

Soorten lactose-intolerantie

• Aangeboren lactose-intolerantie

Deze variant van lactose-intolerantie is erfelijk en zit dus in je DNA. Geloof het of niet, deze variant is ook het meest zeldzaam. Baby’s worden geboren met vrij weinig of geen lactase enzymen. Dit betekent dat baby’s geen moedermelk én geen babyvoeding kunnen innemen zonder dat zij hier last van gaan krijgen. Dit kan voor veel problemen zorgen doordat je baby wel melk nodig heeft en een ouder niet gelijk weet wat er aan de hand is. De ouders blijven de baby dus gewoon (moeder)melk geven. Doordat zij zijn geboren met te weinig lactase enzymen weet het lichaam niet beter en zal dus dezelfde hoeveelheid lactase aanmaken. Deze kunnen met een aantal jaar ook minder worden waardoor de klachten kunnen verergeren.

• Primaire lactose-intolerantie

Deze vorm van lactose-intolerantie komt het meest voor. Deze vorm treedt (een wat) latere leeftijd op. Dit komt omdat bij mensen met primaire lactose-intolerantie, het lichaam steeds minder lactase gaat aanmaken.

Als je geen aangeboren lactose-intolerantie hebt, heeft je lichaam tot het eerste levensjaar genoeg lactase. De baby hoeft dit dus een jaar lang niet aan te maken, zo kan de baby moeder- en zuigelingenmelk drinken zonder dat dit voor problemen zal gaan zorgen. Na het eerste jaar moet je lichaam extra lactase gaan aanmaken. Bij mensen met deze vorm van lactose-intolerantie kan het zo zijn dat je lichaam na het eerste levensjaar steeds minder lactase gaat aanmaken. Je kunt dus steeds slechter tegen lactose. Deze vorm kan ook pas optreden als je wat ouder bent. In Azië en Afrika heeft 90% van de bevolking deze vorm van lactose-intolerantie.

• Secundaire lactose-intolerantie

Secundaire lactose-intolerantie wordt veroorzaakt door beschadiging aan de darmen. Dit kan gebeuren door bijvoorbeeld een ontsteking. Overmatig gebruik van medicijnen of alcohol kunnen je darmen dus ook beschadigen. Gelukkig is secundaire lactose-intolerantie maar tijdelijk. Wanneer de darmen volledig zijn hersteld zullen zij er zelf voor zorgen dat er weer voldoende lactase wordt aangemaakt en je weer gewoon lactose kunt verteren.

Bovenstaande soorten intolerantie moet niet worden vergist met koemelk allergie. Het klopt dat koemelk-allergie en lactose-intolerantie beide te maken hebben met zuivelproducten, echter zit hier wel een verschil in. Bij koemelkallergie komt je afweersysteem in actie. Je afweersysteem ziet lactose in dit geval als een vreemde stof die gevaarlijk is voor je lichaam en reageert hier op. Dit kunnen milde klachten zijn als jeukende en waterige ogen, maar dit kunnen ook hele erge klachten zijn zoals anafylaxie (een levensbedreigende allergische reactie). Bij een intolerantie is dit niet het geval. Je afweersysteem komt niet in actie maar laat wel tekenen zien dat je darmen niet heel blij zijn met (de hoeveelheid) lactose.

Hoe weet je dat je lactose-intolerant bent?

De lactose die je binnenkrijgt, wordt in de dunne darm niet (goed) afgebroken door de lactase enzym en komt onveranderd in de dikke darm terecht. In de dikke darm leven enorm veel verschillende goede bacteriën. Deze bacteriën zorgen ervoor dat de lactose in de dikke wordt bewerkt en afgebroken. Doordat dit in de dunne darm niet goed is gebeurd, moet de dikke darm extra hard werken om dit te kunnen verteren. Hierbij komen dan ook gassen en vetzuren vrij, de lactose trekt ook vocht aan. Hierdoor ontstaan verschillende klachten als:

• Rommelende buik
• Opgezette buik
• Een opgeblazen gevoel
• Winderigheid
• Misselijkheid
• Diarree (de ontlasting is soms schuimend en ruikt zuur)
• Buikpijn en krampen

Heb je last van een van deze klachten na het nuttigen van zuivelproducten? Dan is het te adviseren om de dokter eens een bezoekje te brengen. Hier kunnen zij verschillende testen doen om te kijken of je lactose-intolerant bent.

Zo heb je de waterstof-ademtest. Hier wordt waterstof in de uitgeademde lucht gemeten voordat en nadat je een suikeroplossing waar lactose in zit hebt gedronken. Waterstofgas wordt door de bacteriën in de darmen geproduceerd als zij de lactose afbreken. Dit wordt dan opgenomen door het bloed en komt in de longen terecht. De arts zal na het drinken van de suikeroplossing de hoeveelheid uitgeademde waterstof meten. Zo kan de arts bepalen of er sprake is van lactose-intolerantie.

Daarnaast heb je ook de lactose tolerantie test. Hier wordt een bepaalde hoeveelheid lactose toegediend. Het doel van het indienen van lactose is om te kijken of het bloedsuikergehalte zal gaan stijgen. Als je niet tegen lactose kunt worden de suikerdeeltjes niet goed verteerd. De suiker komt dus niet in je bloed terecht waardoor de suikergehalte niet zal stijgen en zo kan de arts lactose-intolerantie vaststellen.

Als laatste heb je de eliminatie-provocatie test. Bij deze test krijg je eerst een lactosevrij dieet, zo wordt het lactose als het ware ‘geëlimineerd’. Als de klachten verminderen of verdwijnen kan het zijn dat je lactose-intolerant bent, maar dit hoeft niet het geval te zijn. Na enige tijd wordt er weer lactose in je voeding toegevoegd. Nu worden de klachten juist uitgelokt. Wanneer de klachten terugkomen weten de artsen zeker dat het om lactose-intolerantie gaat.

Maar.. is er dan ook een oplossing?

Je bent bij de arts geweest en weet nu dat je lactose-intolerant bent, wat erg vervelend is. Zeg maar dag tegen een lekker ijsje in de zomer, of een lekker glas melk bij het ontbijt. Strikte diëten volgen en extra betalen voor lactose-vrije producten in bijvoorbeeld de supermarkt of restaurants. Lekker dan. Gelukkig is dit niet waar! Er is er naast een streng lactosevrij dieet een andere oplossing. Onze slimme wetenschappers hebben een ‘lactose tablet’ op de markt gebracht. In deze tabletjes zit het natuurlijke enzym lactase. Neem voordat je een zuivelproduct wilt nuttigen minimaal twee tabletten en zo kan je weer genieten van bijvoorbeeld een lekkere cappuccino zonder dat je darmen hier boos over worden!